Poszetka 'Czterej jeźdźcy Apokalipsy' Albrecht Dürer

Obraz: Czterej jeźdźcy Apokalipsy
Autor: Albrecht Dürer
Źródło: Whitworth Art Gallery in Manchester
 
Sukces graficzny Dürera zapoczątkowała słynna Apokalipsa, cykl drzeworytniczy, który wykonał mając 29 lat w 1498 roku. Świat przedstawiony w Apokalipsie św. Jana, wyrastał z ówczesnych niepokojów: powstania Żydów w Palestynie, trzęsienia ziemi w Azji Mniejszej, klęski głodu w Rzymie, wszystko to składało się na niepokój ogarniający żyjących wówczas ludzi, co z kolei znalazło odbicie i podatny grunt na przełomie wieku XV i XVI, czyli wtedy kiedy dojrzewała reformacja, gdy wybuchały bunty chłopskie i odkryto „Nowy Świat”.

Starożytna Apokalipsa wydawała się teraz czymś doświadczalnym i odczytywanym na nowo w klimacie fatalistycznych nastrojów przeczuwania końca świata. Jak wiadomo tekst św. Jana jest wielce trudny, hermetyczny, wymagał więc od Dürera ogromnego zaangażowania i odpowiednich środków, co udało się wyśmienicie. Artysta doskonale ukazał trójwymiarowość, doskonałość anatomiczną postaci, ekspresję wydarzeń, ale także pewną „nierealność” odbijającą się w zwierciadle „realności”. Oglądając kolejne sceny odnosi się wrażenie, że ów świat żyje, oddycha, cierpi, ale cierpi w słusznej sprawie, celem oczyszczenia i zbudowania nowego życia. Niewiasta obleczona w Słońce, Archanioł Michał pokonujący smoka, Orszak Baranka, aniołowie Eufratu, anioły wiatru, jeźdźcy apokalipsy, babilońska nierządnica… pojawiają się i znikają wywołani do życia słowem św. Jana i druzgocąco wspaniałą kreską Dürera.