Apaszka jedwabna 100 cm "Portret żony" Józef Mehoffer

• obraz na apaszce pochodzi ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie
• tytuł: taniec "Porter żony"
• twórca: Józef Mehoffer
• miejsce powstania Polska
• data powstania 1904

Obraz "Na letnim mieszkaniu" powstał w 1904 roku w Zakopanem. Jest to portret żony malarza na tle wnętrza drewnianego góralskiego domu wynajętego na długie letnie wakacje i odpowiednio na ten czas zaaranżowanego. Jadwiga Mehofferowa, młoda, zgrabna pani, przedstawiona jest centralnie na planie głównym w całej postaci, w ujęciu profilowym z prawej. Jej spacerowy ubiór złożony z białej kloszowej spódnicy, podkreślającej jej smukłą talię, dołem zaś mocno sfałdowanej, oraz ozdobnej pomarańczowej bluzki z mieniącego się jedwabiu, "zwieńczony" białym kapeluszem ze strusim piórem nadaje jej sylwetce linię charakterystyczną dla mody kobiecej przełomu wieków XIX i XX. W ręce trzyma ona gałązkę kosówki. Pozuje z niejakim dostojeństwem, wzrok kierując gdzieś poza kadr obrazu. Widoczny we fragmencie zielonkawo-błękitny w kwiatowy deseń dywan pod jej stopami wypełnia dolną część obrazu i zarazem wyodrębnia jej postać w przestrzeni wnętrza, którego dalszy plan odgrywa rolę jej pięknego i pełnego znaczeń tła. Oto jak - według relacji Jadwigi Mehofferowej - owo wnętrze scharakteryzował William Ritter, który obraz ten oglądał na wystawie "Sztuki" w Monachium w roku 1905: Artysta wypełnił portret tłem, w którym widać otwarte drzwi do sąsiedniego pokoju, w głębi siedzi przy stole chłopiec z łyżką w ręku, jego mały synek. Wszystko tam zdaje się pachnieć żywicą, ściany i sprzęty jodłowe pod jasnym werniksem. Tuż przed panią stoi mahoniowe harmonium, pedały wyścielone zielonym filcem, a na wierzchu jako kolorowy odpowiednik ciągnie oczy pęk gencjan i jarzębiny (...). Każdy szczegół wykonany z taką pieczołowitością, że nasuwa się mimo woli myśl, jak przykro będzie artyście opuścić to miłe mu miejsce wypoczynku. Przede wszystkim jednak jest to świat jego żony. Niemal każdy z elementów tego wnętrza mówi coś na temat jej osobowości i absorbujących ją zajęć. I tak, o jej artystycznych talentach i upodobaniach świadczy specjalnie z Krakowa na okres lata sprowadzona fisharmonia oraz oparty o nią niewielki obraz, nasuwający myśl o malarskich zajęciach nie tylko Józefa Mehoffera, ale i również pani domu. Wiadomo bowiem, że Jadwiga odebrała wykształcenie nie tylko malarskie, lecz również muzyczne, a muzyka na co dzień wypełniała jej dom.  czy też malownicze akcenty w postaci niekonwencjonalnych bukietów z górskich roślin ustawionych w ludowych dzbankach, a nawet fantazyjny zielony abażur nad stołem, zapewne ad hoc zainstalowany. Nie mniej oczywiste jest odniesienie do jej macierzyństwa w przedstawieniu w głębi pomieszczenia jej trzyletniego wówczas synka, którego zabawki widoczne są po lewej, nieopodal leżaka.

Ogólny koloryt obrazu jest ciepły, począwszy od mocnego akcentu pomarańczowej bluzki modelki w obrębie pierwszego planu, poprzez barwę ciemnego mahoniu instrumentu, po zróżnicowane odcienie jasnego drewna ścian, drzwi i mebli w dalszej partii. Wszystkie te barwy są stonowane i wzajemnie zharmonizowane i zdają się współtworzyć uczuciowy ton kompozycji. Z portretu żony (...) zrobił Mehoffer symfonię zakochania, w której śpiewają wszystkie tony drzewa jasnego w wytwornym letnim cottage'u - skomentował tę kwestię wspomniany już tutaj, zaprzyjaźniony z malarzem szwajcarski krytyk William Ritter.